ไขมันทรานส์ (Trans Fat) เป็นหนึ่งในประเภทของไขมันที่มีการดัดแปลงทางเคมีที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพของมนุษย์ ไขมันทรานส์เกิดขึ้นเมื่อมีการเติมไฮโดรเจนเข้าสู่ไขมันไม่อิ่มตัวชนิดหนึ่งในกระบวนการทางเคมีที่เรียกว่า การเติมไฮโดรเจนบางส่วน (Partial Hydrogenation)
ซึ่งทำให้ไขมันนั้นมีความคงตัวและสามารถเก็บได้นานขึ้น แต่กระบวนการนี้ส่งผลให้ไขมันไม่อิ่มตัวแปรรูปกลายเป็นไขมันทรานส์
ไขมันทรานส์สามารถพบได้ในอาหารแปรรูปหลากหลายประเภท เช่น ขนมอบ คุกกี้ เค้ก แครกเกอร์ มันฝรั่งทอด และอาหารที่ผ่านการทอดในน้ำมันมาก ๆ เช่น โดนัท และอาหารจานด่วน นอกจากนี้ ไขมันทรานส์ยังพบในผลิตภัณฑ์อาหารแช่แข็ง เช่น พิซซ่าแช่แข็ง หรืออาหารที่มีการใช้เนยเทียมหรือมาการีนเป็นส่วนประกอบ
ไขมันทรานส์เป็นที่รู้จักว่าเป็นไขมันที่มีความเสี่ยงสูงที่สุดสำหรับโรคหัวใจและหลอดเลือด การบริโภคไขมันทรานส์จะเพิ่มระดับของคอเลสเตอรอลชนิดเลว (LDL) ในเลือด ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงหลักสำหรับโรคหลอดเลือดหัวใจ ขณะเดียวกันมันยังลดระดับของคอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL)
ซึ่งเป็นสิ่งที่ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ดังนั้น ไขมันทรานส์จึงทำให้ระบบหลอดเลือดหัวใจเสียหายมากขึ้น นอกจากนั้น ไขมันทรานส์ยังมีบทบาทในการเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานประเภทที่ 2 เนื่องจากทำให้ร่างกายมีความต้านทานต่ออินซูลินเพิ่มขึ้น
องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ระบุว่าการบริโภคไขมันทรานส์เป็นหนึ่งในสาเหตุที่สำคัญที่ทำให้คนเสียชีวิต
จากโรคไม่ติดต่อ (Non-Communicable Diseases) โดยเฉพาะโรคหัวใจ ด้วยเหตุนี้ หลายประเทศทั่วโลกได้มีมาตรการห้ามหรือจำกัดการใช้ไขมันทรานส์ในอาหารแปรรูป เช่น สหรัฐอเมริกาและยุโรป ซึ่งมีกฎระเบียบเข้มงวดเกี่ยวกับการใช้ไขมันทรานส์ในอุตสาหกรรมอาหาร
การลดการบริโภคไขมันทรานส์เป็นวิธีการหนึ่งที่สามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและโรคอื่น ๆ ได้ วิธีหนึ่งคือการหลีกเลี่ยงอาหารที่มีการใช้น้ำมันที่เติมไฮโดรเจนบางส่วน และควรเลือกบริโภคไขมันที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมากกว่า เช่น ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน (Polyunsaturated Fats) และไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (Monounsaturated Fats) ซึ่งพบในน้ำมันมะกอก น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันเมล็ดทานตะวัน และปลา
การเลือกอาหารที่มีการปรุงด้วยน้ำมันที่ไม่ผ่านการเติมไฮโดรเจนและหลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารแปรรูปหรืออาหารทอดบ่อยครั้ง จะช่วยลดปริมาณไขมันทรานส์ที่ร่างกายรับเข้าไปได้
ในการลดการบริโภคไขมันทรานส์อย่างมีประสิทธิภาพ ควรอ่านฉลากอาหารให้ละเอียดก่อนการเลือกซื้อสินค้า อาหารที่มีคำว่า “น้ำมันเติมไฮโดรเจนบางส่วน” หรือ “Partially Hydrogenated Oils”
บนฉลาก เป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าอาหารนั้นอาจมีไขมันทรานส์ ควรเลือกบริโภคอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์น้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อปกป้องสุขภาพของหัวใจและระบบหลอดเลือด
นอกจากนี้ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร เช่น การหลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปหรืออาหารจานด่วน การเลือกบริโภคอาหารที่สดใหม่และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง จะช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคเรื้อรังในระยะยาว การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและการรับประทานอาหารที่สมดุลจะช่วยให้สุขภาพดี
ได้รับการสนับสนุนโดย hoiana เวียดนาม